29T 122021
Cập nhật
Nhãn (Nephelium longana), Vải (Litchi sinensis), là các cây ăn quả lâu năm cùng một họ (Sapindaceae), do cây vải có vỏ quả đẹp hơn, chất lượng quả được đánh giá cao cả ở nước ngoài, lại có yêu cầu chặt chẽ với khí hậu của miền Bắc nên là cây ăn quả đặc sản của miền Bắc Việt Nam.
Vải, nhãn có đặc điểm sinh trưởng chia thành 2 thời kỳ chính: Kiến thiết cơ bản, kinh doanh. Thời kỳ kiến thiết cơ bản cây phát triển mạnh đường kính thân, cành khung, lá để tạo tán cây, thường kéo dài từ khi trồng đến khi cây bắt đầu cho quả (khoảng 3 tuổi).
Thời kỳ cây cho thu hoạch quả là thời kỳ kinh doanh gồm 2 giai đoạn: Năng suất chưa ổn định và năng suất ổn định. Giai đoạn năng suất chưa ổn định do cây vừa cho năng suất quả tăng hàng năm; vừa phát triển thêm thân, cành, lá, tán cây; thời kỳ này có thể kéo dài từ năm thứ 3 đến năm thứ 12 sau trồng, nhưng có thể rút ngắn nếu tăng lượng phân bón hàng năm cho cây.
Khi vải, nhãn cho năng suất quả ổn định và ngừng phát triển thêm thân, cành, tán cây, chúng bước vào giai đoạn kinh doanh có năng suất ổn định.
Ở thời kỳ kinh doanh một năm cây vải cho 2 - 3 đợt lộc vào các tháng: 2, 6 - 7 và 9 - 10, trong đó đợt lộc vào tháng 6 - 7 tạo ra các cành thu quyết định việc ra hoa và quả vào năm sau. Nhu cầu dinh dưỡng của cây vải, nhãn cũng thay đổi theo đặc điểm sinh trưởng trong năm như trên của cây.
Cách trồng
Tổng lượng phân bón hàng năm chia vào 3 đợt bón: Sau thu hoạch (tháng 7 - 8), xuất hiện mầm hoa ( tháng 11), ra hoa rộ - đậu quả (tháng 3). Có thể bón phân vào hố hay hốc (với phân khoáng) và vào rãnh (với phân hữu cơ). Khi bón phân vào hốc, cần cuốc những hố nhỏ có kích thứơc 20 x 20 x 20cm quanh hình chiếu tán cây trên mặt đất, các hố này cách nhau 50cm, rồi rắc phân xuống hố hay hốc và lấp đất.
Khi bón phân vào rãnh, cần xẻ rãnh xung quanh hình chiếu của tán cây; rãnh có chiều rộng 10 - 30cm, chiều sâu 30 - 40cm, rồi rắc phân vào rãnh và lấp đất phủ kín. Nên bón trước khi trời mưa, nếu gặp hạn phải hoà phân vào nước để tưới theo hình chiếu của tán cây trên mặt đất.
Các loại và dạng phân thường dùng cho vải gồm có các loại phân NPK-S. Đặc biệt khi có các loại phân NPK-S chuyên dùng cho vải như của Lâm Thao thì càng tốt. Do các phân này đã được nghiên cứu phù hợp với cây và đất và phối hợp các chất dinh dưỡng đa lượng (đạm, lân, kali), các chất trung lượng (canxi, magie, lưu huỳnh, silic), các chất vi lượng (kẽm, đồng, bo, sắt...) cần thiết trong một hạt phân, nên vừa giúp người sản xuất có thể bón phân cân đối một cách đơn giản vừa đảm bảo cho các yếu tố dinh dưỡng tác động lên cây trồng tốt nhất